ករណីត្រូវរកគ្រូពេទ្យ
ជាមួយនឹងករណីធម្មតានៃ ការពុលអាហារ រោគសញ្ញាដូចជា រមូលពោះ រកកលចង់ក្អួត ក្អួតចង្អោរ រាគ និងវិលមុខ ច្រើនតែបាត់ទៅវិញក្នុងរយៈពេលមួយឬពីរថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែបញ្ហាពុលអាហារអាចជាករណីគ្រោះថ្នាក់ចំពោះកូនក្មេងនិង មនុស្សចាស់ ឬអ្នកដែលមានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរឬមានបញ្ហាប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ។ អ្នកទាំងនេះគួរតែប្រញាប់ទាក់ទងគ្រូពេទ្យនៅពេលដែលឃើញសញ្ញានៃ ការពុលអាហារភ្លាមៗ។
បើទោះបីជាជាអ្នកមិន ស្ថិតក្នុងក្រុមមនុស្សទាំងនេះក៏ដោយ អ្នកគួរប្រញាប់រកពេទ្យជាបន្ទាន់ប្រសិនបើរោគសញ្ញារបស់អ្នកកើតឡើង ជាមួយនឹង៖
- ពិបាកក្នុងលេប និយាយ ឬដកដង្ហើម, មានការប្រែប្រួលនៃការមើលឃើញ សាច់ដុំមានសភាពខ្សោយឬមិនអាចកម្រើកបាន ជាពិសេសប្រសិនបើវាកើតឡើងក្រោយពេលញ៉ាំផ្សិត អាហារកំប៉ុង ឬពពួកខ្ចៅខ្យង។
- កម្តៅខ្លួនលើសពី ៣៨អង្សាសេ
- ការក្អួតចង្អោរខ្លាំង មានន័យថាអ្នកមិនអាចទប់បានដែលសូម្បីតែទឹកក៏ក្អួតចេញមកដែរ
- រាគខ្លាំង រយៈពេលមួយឬពីរថ្ងៃ
- ចុកពោះមិនឈប់ឈរ
- ខ្វះជាតិទឹក ដែលអ្នកស្រេកទឹកខ្លាំង មាត់ស្ងួត ឬមិនសូវនោម ហើយនៅពេលដែលអ្នកសង្កត់លើខ្នងដៃរបស់អ្នក ស្បែកនៅរក្សាស្នាមសង្កត់ដដែល
- និងរាគមានឈាម។
មិនត្រូវឱ្យវាកើតឡើងម្តងទៀតនោះទេ៖
អ្នកមិនអាចតែងតែបន្ទោស អាហារខាងក្រៅដែលបង្ករឱ្យអ្នកមានបញ្ហានេះបានទេ។ វេជ្ជបណ្ឌិត រ៉ូដ្រិច និយាយថា ការពិតទៅករណីពុលអាហារជាច្រើនករណីប្រហែលបណ្តាលមកពីការមិន យកចិត្តទុកដាក់នៅក្នុងផ្ទះរបស់ខ្លួនឯង។ បើទោះជាមានចំនួននៃការឆ្លងបាក់តេរី Escherichia coli ធ្លាក់ចុះ ២៥ភាគរយ និងបាក់តេរី shigella ធ្លាក់ចុះ៤១ភាគរយដោយសារកម្មវិធីសុវត្ថិភាពអាហាររបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏ដោយ ប៉ុន្តែជំងឺពុលអាហារនៅតែទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់។
អនុវត្តតាមការណែនាំខាងក្រោមដើម្បីកាត់បន្ថយឱកាសក្នុងការពុលអាហារ៖
- លាងសម្អាតដៃរបស់អ្នកជាមួយនឹងទឹកក្តៅឧណ្ហៗហើយនឹងសាប៊ូយ៉ាងតិច ២០វិនាទី មុននិងក្រោយពេលរៀបចំអាហារដើម្បីជៀសវាងការចម្លងបាក់តេរី ដូចជា staphylococcus។ ករណីនេះមានសារសំខាន់ណាស់ជាពិសេសនៅមុននិងក្រោយពេលប៉ះទៅនឹងសាច់ ឆៅឬស៊ុត។ ប្រសិនបើអ្នកមានរបួសនៅដៃ អ្នកគួរពាក់ស្រោមដៃ។ អ្នកត្រូវលាងស្រោមដៃរបស់អ្នកឱ្យបានញឹកញាប់ដូចជាលាងដៃដែរ។
- ចម្អិនឬក្លាស្សេសាច់ឆៅ ព្រោះបាក់តេរីមិនអាចលូតលាស់បានទេក្នុងកម្តៅលើ ៦៦អង្សាសេនិងក្រោម ៤អង្សារសេ។
- មិនត្រូវទុកអាហារក្នុងសីតុណ្ហភាពធម្មតាយូរជាងពីរម៉ោង និងមិនត្រូវបរិភោគអាហារណាដែលអ្នកសង្ស័យថាមិនបានដាក់ក្លាស្សេ យូរជាងពីរម៉ោង។
- អាហារឆៅអាចជាកន្លែងប្រមូលផ្តុំបាក់តេរី។ អ្នកមិនត្រូវបរិភោគអាហារឆៅមានប្រូតេអ៊ីន ដូចជា ត្រី សត្វស្លាប សាច់សត្វ ឬស៊ុត។ អ្នកមិនត្រូវញ៉ាំស៊ុតឆៅ ឬស៊ុតដែលមានស្នាមប្រេះ ព្រោះបាក់តេរី អាចនឹងជ្រៀតចូលតាមស្នាមនោះបាន។
- ទិញអាហារសមុទ្រពីអ្នកលក់ដែលអ្នកអាចទុកចិត្តបាន ដើម្បីធានាថាវាត្រូវបានរក្សាទុកយ៉ាងត្រឹមត្រូវ។
- ចម្អិនសាច់រហូតដល់កន្លែងដែលមានសាច់ក្រាស់បំផុតមានកម្តៅ ៧១អង្សាសេ និងសាច់ពណ៌ផ្កាឈូកបាត់អស់, សាច់មាន់ដែលមានឆ្អឹង ត្រូវចម្អិនឱ្យបានដល់កម្តៅ ៧៧អង្សាសេ និងចម្អិនសាច់ត្រីឱ្យស្បែករបស់វាបកបានងាយស្រួល។ ការចម្អិនឱ្យបានត្រឹមត្រូវគឺជាវិធីតែមួយគត់ដែលអាចធានាបានថា បាក់តេរីត្រូវបានសម្លាប់អស់។
- មិនត្រូវភ្លក់រសជាតិអាហារមុនពេលចម្អិននោះទេ ជាពិសេស សាច់ជ្រូក ត្រី និងស៊ុត។
- មិនត្រូវឱ្យជាតិទឹកនៅជាប់នឹងសាច់ឆៅ ធ្លាក់លើអាហារផ្សេងទៀតនោះទេ ព្រោះវាអាចចម្លងបាក់តេរីទៅអាហារផ្សេងទៀត។
- ប្រើជ្រុញនិងសំភារៈផ្សេងទៀតផ្សេងៗគ្នានៅពេលអ្នកប្រើជាមួយសាច់ ឆៅ ហើយសម្លាប់មេរោគដោយប្រើទឹកក្តៅលាងក្រោយពេលប្រើ ដើម្បីកាត់បន្ថយការឆ្លងមេរោគ។
- លាងសម្អាតផ្លែឈើនិងបន្លែឱ្យបានស្អាតល្អ។ ចិតសម្បករបស់វាចេញនិងបេះស្លឹកខាងក្រៅចេញចំពោះបន្លែមានស្លឹក។
- លាងសម្អាតសម្រាប់គាស់កំប៉ុងនិងជូតគម្របខាងលើឱ្យស្អាតដើម្បី បង្ការបាក់តេរីពីការលាក់ខ្លួននៅទីនោះ។ គ្រប់កន្លែងដែលប៉ះជាមួយនឹងអាហារត្រូវលាងសម្អាតឱ្យបានស្អាត។
- ឧស្សាហ៍ប្តូរប៉ុងលាងចាន និងប្រើក្រដាស់ដើម្បីជូតតុ។
- ដាក់សាច់ដែលកកឱ្យរលាយក្នុងទូទឹកក ឬរំលាយវាក្នុងម៉ាស៊ីនកម្តៅនិងចម្អិនវាភ្លាមក្រោយពេលវារលាយ។ បាក់តេរីអាចលូតលាស់នៅផ្ទៃខាងលើ នៅពេលដែលផ្នែកខាងក្នុងនៅកកនៅឡើយ។ ប្រសិនបើអ្នកប្រើម៉ាស៊ីនកម្តៅដើម្បីឱ្យវារលាយ អ្នកត្រូវធ្វើតាមការណែនាំ និងទុកចន្លោះយ៉ាងតិច ៥សង់ទីម៉ែត្រ ជុំវិញសាច់នោះដើម្បីឱ្យមានខ្យល់ជុំវិញ។
- ទុកអាហារដែលសល់ក្នុងទូរទឹកកកភ្លាមៗ បើទោះជាវានៅក្តៅក៏ដោយ។ ប្រសិនបើអាហារច្រើនពេក អ្នកអាចបែងចែកវាជាប្រអប់តូចៗដើម្បីឱ្យឆាប់ត្រជាក់។
- អ្នកមិនត្រូវបេះឬបរិភោគផ្សិតព្រៃនោះទេ។ ផ្សិតព្រៃខ្លះមានជាតិពុលដែលវាយប្រហារប្រព័ទ្ធប្រសាទរបស់អ្នក និងអាចធ្វើឱ្យស្លាប់។
- មិនត្រូវភ្លក់អាហារកំប៉ុងខ្ចប់ដោយខ្លួនឯងមុនពេលដាំឱ្យពុះ រយៈពេល ២០នាទីនោះទេ។ ប្រសិនបើខ្ចប់មិនបានត្រឹមត្រូវ អាហារអាចនឹងមានបាក់តេរីដែលអាចផលិតជាតិពុលដ៏សាហាវ។
- មិនត្រូវភ្លក់អាហារណាដែលមានក្លិននិងមើលទៅមិនស្រួលនោះទេ។ ជៀសវាងការប្រើអាហារកំប៉ុងដែលប្រេះឬប៉ោង កំប៉ុងឬគម្របកំពិត ទឹកថ្លាដែលក្លាយទៅជារាងដូចទឹកដោះគោ ឬកំប៉ុងណាដែលបើកមកភ្លាមហៀរទឹកឬមានក្លិន។ វាអាចនឹងមានផ្ទុកបាក់តេរីដែលអាចបង្ករឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់។ អ្នកត្រូវបោះវាចោលឱ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីកុំឱ្យសត្វទៅប៉ះពាល់ នឹងវា។
គួរធ្វើយ៉ាងណាពេលពុលអាហារ?
ពត៌មានជាច្រើនដែលចេញផ្សាយ ដើម្បីរំឭកអ្នកពីបាក់តេរី campylobacter ដែលមាននៅក្នុងសាច់, បាក់តេរី Escherichia coli ដែលមាននៅក្នុងទឹកផ្លែឈើដែលមិនបានធ្វើការសម្លាប់មេរោគ និងបាក់តេរី salmonella ដែលមាននៅក្នុងស៊ុត វាធ្វើឱ្យយើងពិបាកនឹងគិតថាមានអាហារមួយមុខណាដែលមានសុវត្ថិភាព ណាស់។
សាច់សត្វឬបក្សី ឆៅឬចម្អិនមិនឆ្អិន ផ្លែឈើនិងបន្លែដែលលាងសម្អាតមិនបានត្រឹមត្រូវ និងអាហារមួយចំនួនទៀត អាចបង្ករឱ្យមានការពុលអាហារដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។ បើទោះជាមានការណែនាំពីសុវត្ថិភាពអាហារ និងការចុះពិនិត្យតាមភោជនីយដ្ឋាននិងរោងចក្រផលិតអាហារក៏ដោយ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់រដ្ឋាភិបាល បានធ្វើការប៉ាន់ស្មានថា ប្រជាជនអាមេរិកមានបញ្ហាពុលអាហារប្រហែលជា ៧៦លាននាក់ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលធ្វើឱ្យមនុស្ស ៣២៥.០០០នាក់ ចូលមន្ទីរពេទ្យ និងសម្លាប់ប្រជាជនអាមេរិក ៥.០០០នាក់។
សូម្បីតែក្នុងករណីមិន ប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតរបស់អ្នក ក៏អាចធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍មិនស្រួល ដូចជា វិលមុខ ចង់ក្អួត រាគ ក្អួត រមូលពោះ ឈឺក្បាល និងក្តៅខ្លួន ផងដែរ។
បាក់តេរីពុលអាចចូលទៅក្នុងអាហារតាមវិធីជាច្រើន ដែលជាទូទៅគឺមកពីការចម្អិននិងវិធីធ្វើមិនល្អគ្រប់គ្រាន់។
ក្នុងករណីណាក៏ដោយ នៅពេលដែលបាក់តេរីទាំងនេះចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក វានឹងចាប់ផ្តើមវាយប្រហារលើពោះវៀនរបស់អ្នក។ ក្នុងរយៈពេលប្រហែលជាមួយថ្ងៃ អ្នកនឹងមានអារម្មណ៍មិនស្រួលខ្លួន ព្រោះរាង្គកាយរបស់អ្នកព្យាយាមទប់ទល់នឹងការវាយប្រហារនោះ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាអ្វីដែលអ្នកជំនាញណែនាំដើម្បីជួយរាង្គកាយរបស់ អ្នកប្រឆាំងនឹងករណីពុលអាហារទាំងនោះ៖
ញ៉ាំទឹកឱ្យច្រើន៖ បាក់តេរីធ្វើឱ្យបំពង់ពោះវៀនរបស់អ្នករលាកឬរោល និងបង្ករឱ្យបាត់បង់ជាតិទឹកជាច្រើនពីការរាគ ក្អួត ឬទាំងរាគនិងក្អួត។ អ្នកត្រូវញ៉ាំទឹកឱ្យបានច្រើនដើម្បីជៀសវាងការខ្វះជាតិទឹក។ ទឹកធម្មតាគឺជាជម្រើសដ៏ល្អ បន្ទាប់មកគឺទឹកផ្លែឈើថ្លា ដូចជា ទឹកផ្លែប៉ម ទឹកស៊ុប ឬទឹកសាច់និងបន្លែស្ងោរ។
វេជ្ជបណ្ឌិត វិនសិន ហ្គារ៉ាហ្គូស៊ី (Vincent F. Garagusi) និយាយថា អ្នកក៏អាចញ៉ាំភេសជ្ជៈបានដែរ ប្រសិនបើវាគ្មានជាតិពពុះ។ បើមិនដូច្នេះទេ ជាតិកាបូនអាចធ្វើឱ្យក្រពះរបស់អ្នករលាក។ គាត់ណែនាំឱ្យបំបាត់ពពុះនៅក្នុងពពួកភេសជ្ជៈទាំងនោះដោយការចាក់វា ចុះឡើងពីកែវមួយទៅកែវមួយទៀត ព្រោះវាជាវិធីដែលបំបាត់ពពុះបានលឿន។
ញ៉ាំតិចៗនិងយឺតៗ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ហ្គារ៉ាហ្គូស៊ី និយាយថា ការព្យាយាមញ៉ាំទឹកច្រើនពេកក្នុងពេលតែមួយអាចធ្វើឱ្យអ្នកកាន់តែងាយក្អួត។
បន្ថែមជាតិអេឡិចត្រូលីត៖ ការក្អួតនិងរាគ អាចធ្វើឱ្យអ្នកបាត់បង់ជាតិអេឡិចត្រូឡិចដែលសំខាន់ ដែលមានដូចជា ប៉ូតាស្យូម សូដ្យូម និងគ្លុយកូស។ អ្នកជំនាញណែនាំថា អ្នកអាចរកផលិតផលដែលមានស្រាប់ដូចជា Gatorade។ ឬអ្នកអាចសាកល្បងរូបមន្តលាយដោយខ្លួនឯង៖ ទឹកផ្លែឈើចម្រុះ (សម្រាប់ប៉ូតាស្យូម) ជាមយយនឹងទឹកឃ្មុំឬទឹកសេរ៉ូពោត កន្លះស្លាបព្រាកាហ្វេ (សម្រាប់គ្លុយកូស) និងអំបិលបន្តិច (សម្រាប់សូដ្យូម)។
ហាមប្រើថ្នាំបន្សាបអាស៊ីត៖ វាអាចកាត់បន្ថយជាតិអាស៊ីតក្នុងក្រពះរបស់អ្នកនិងបំបាក់ការទប់ទល់ ប្រឆាំងនឹងបាក់តេរី។ ប្រសិនបើអ្នកប្រើថ្នាំបន្សាបអាស៊ីត វាអាចនឹងបណ្តាលឱ្យបាក់តេរីមានឱកាសកើតឡើងកាន់តែច្រើននិងកាន់តែ លឿន។
កុំប៉ះពាល់នឹងដំណើរការរបស់វា៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ដេញ៉ែល រ៉ូដ្រិច (Daniel Rodrigue) ពន្យល់ថា រាង្គកាយរបស់អ្នកកំពុងតែព្យាយាមលាងសម្អាតជាតិពុលក្នុងខ្លួន។ ក្នុងករណីខ្លះ ការប្រើថ្នាំបំបាត់ការរាគ អាចប៉ះពាល់ទៅនឹងសមត្ថភាពរាង្គកាយរបស់អ្នកក្នុងការប្រឆាំងនឹង ការឆ្លង។ ដូច្នេះអ្នកមិនគួរប្រើវាទេ ដោយទុកឱ្យធម្មជាតិជាអ្នកព្យាបាល។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការប្រើថ្នាំអ្វីមួយនោះ អ្នកគួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាមុនសិន។
ចាប់ផ្តើមដោយអាហារងាយស្រួលរំលាយ៖ ជាទូទៅក្នុងរយៈពេលពីប៉ុន្មានម៉ោងទៅមួយក្រោយពេលការរាគនិងក្អួត របស់អ្នកបានបាត់ អ្នកអាចញ៉ាំអាហារបានធម្មតាវិញហើយ។ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវញ៉ាំតាមសម្រួល។ ក្រពះរបស់អ្នកត្រូវបានវាយប្រហារ វាមានសភាពចុះខ្សោយនិងរលាក។ អ្នកជំនាញណែនាំឱ្យអ្នកចាប់ផ្តើមញ៉ាំអាហារដែលក្រពះងាយស្រួលរំលាយ។ ជៀសវាងអាហារមានរសជាតិហឹរ សម្បូរជាតិសរសៃ មានជាតិអាស៊ីត សម្បូរខ្លាញ់ ផ្អែមពេក ឬអាហារផលិតពីទឹកដោះគោ ដែលអាចធ្វើឱ្យក្រពះរលាកកាន់តែខ្លាំង។ សាកល្បងការញ៉ាំបែបនេះរយៈពេលមួយឬពីរថ្ងៃ។ បន្ទាប់មកអ្នកអាចបរិភោគតាមធម្មតាវិញហើយ។ (ដកស្រង់ចេញពីគេហ័ទំព័រសុខភាពhttp://health.com.kh)
